Γράφει ο Αθανάσιος Δημ. Ιλαρίδης Ταξ/χος (ι) ε.α Πολεμικής Αεροπορίας
Κύριε Διευθυντά
Σάς αποστέλλω άρθρο μου για την Αποστολή ‘’ΝΙΚΗ 74, πού εκφωνήθηκε υπό τού υποφαινομένου σε ημερίδα τού ‘’Κέντρου Αριστείας Ακρόπολις’’ με θέμα ‘’Κύπρος 1954-1964-1974.
Πέρασαν 51 χρόνια από την αποφράδα περίοδο τού Ιουλίου 1974 ,πού λάβωσε θανάσιμα την Εθνική μας αξιοπρέπεια καί ακρωτηρίασε την πολύπαθη νήσο τής Αφροδίτης ηρωική Κύπρο.
Βαθιά η πληγή πού καμία διπλωματική προσπάθεια μέχρι σήμερα δεν κατόρθωσε να επουλώσει.20 Ιουλίου 1974.
Οι Τούρκοι εκμεταλλευόμενοι το ξεκάθαρο έλλειμμα διαΚυβερνήσεως και πολιτικής αστάθειας τόσο στον Κυπριακό όσο και στον Ελλαδικό χώρο, εισβάλλουν, δημιουργώντας ανενόχλητοι το πρώτο προγεφύρωμα, βασικό για την μετέπειτα προώθηση ισχυρών δυνάμεων για την κατάληψη Κυπριακού εδάφους.
Οί προλαλήσαντες, ειδήμονες των πολιτικών, διπλωματικών και εξειδικευμένων στρατιωτικών θεμάτων παρουσίασαν διεξοδικά και με περισσή ευκρίνεια την τότε θολή και ζοφερή επικρατούσα ατμόσφαιρα. Την ημέρα της εισβολής ή Στρατιωτική ηγεσία της Ελλάδος απεφάσισε ενίσχυση των Ελληνικών και Κυπριακών δυνάμεων, πού κατά μία ,αδικαιολόγητη στάση, δεν εκδηλώθηκε σχεδόν καμία ουσιαστική αντίσταση κατά των εισβολέων. Εκτιμώντας την τακτική κατάσταση, η ηγεσία απεφάσισε η ενίσχυση να γίνει με την αποστολή άμεσα τής Β.Μ.Καταδρομών ,με έδρα την Θεσσαλονίκη καί με επιταγμένα επιβατικά α/φη της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Δύο προσπάθειες αποστολής αυτής τής Μοίρας απέτυχαν .Επίσημη αιτία ΄΄βλαβη α/φων. Έτσι μετά τίς αποτυχημένες προσπάθειες και την απώλεια τού λίαν ζωτικού 24ώρουτής 20ης Ιουλίου, απεφασίσθη να αποσταλεί στην Κύπρο ή Α.Μ. Καταδρομών με έδρα το Μάλεμε Κρήτης, με Αεραποβατική ,νυκτερινή, ανορθόδοξη επιχείρηση, από το αεροδρόμιο της 115.Π.Μ(ΣΟΥΔΑ) καί α/φη ΝΟΡΑΤΛΑΣ τής 354Μ.Τ.Μ(112 ΠΜ) Ελευσίνα.
Όλα τά διαθέσιμα α/φη και πληρώματα τής Μοίρας εκτελούσαν από τα προηγούμενα 24ωρα,νυχθημερών πτήσεις μεταφοράς προσωπικού καί υλικών των πολεμι-κών Μοιρών ,πού βάσει των σχεδίων, μεταστάθμευαν στα Αεροδρόμια διασποράς. Ή συνεχής πτητική δραστηριότητα καί ή έλλειψη κανονικού ύπνου, έφεραν φυσιολογικά εμφανή κόπωση στα πληρώματα.
Απογευματινές ώρες τής 21ης Ιουλίου, βρισκόμουν ως πλήρωμα (Συγκυβερνήτης) α/φους ΝΟΡΑΤΛΑΣ στην 111Π.Μ( Νέα Αγχίαλος) όπου περιμένοντας εντολή για εκτέλεση αποστολής προς αεροδρόμιο διασποράς ,ξεκουραζόμασταν ευκαιριακά, στην ουσία λαγοκοιμόμασταν (κατά την λαική ρήση) κάτω από τά φτερά τού α/φους. Τότε ήλθε διαταγή για άμεση απογείωσή μας προς την 115ΠΜ(ΣΟΥΔΑ) χωρίς καμία περαιτέρω διευκρίνηση για τον λόγο ή τον σκοπό της μετακινήσεώς μας. Προσγειωθήκαμε στην 115ΠΜ(ΣΟΥΔΑ) αργά το απόγευμα, διαπιστώνοντας ότι στους χώρους σταθμεύσεως α/φων υπήρχαν πολλά ΝΟΡΑΤΛΑΣ αλλά και Dacota(c-47) oπως και μία ασυνήθιστη κίνηση πολλών Στρατιωτικών οχημάτων στους χώρους των α/φων
Ό Υποδιοικητής της μονάδος μάς οδήγησε σε αίθουσα ενημερώσεως, όπου βρισκόταν και πολλά άλλα πληρώματα τής 354Μ.Τ.Μ.Ακολούθησε σύντομη ενημέρωση από Ταξ/χο(ι) τού Γ.Ε.Α, με αρκετά κενά θα έλεγα, για τον προορισμό και τον σκοπό τής μεταφοράς της Α.Μ/Κ προς το Αεροδρόμιο τής Λευκωσίας, προς ενίσχυση των μαχομένων πλέον ηρωικά Ελλήνων και Κυπρίων, αλλά και την ανάταση ηθικού
τού σκληρά δοκιμαζομένου Κυπριακού Λαού. Τήν αρχική έκπληξη για τον στόχο της αποστολής, ακολούθησε ενθουσιασμός, μέχρι τού σημείου, πρόταση χειριστού, ονοματοδοτήσεως της επιχειρήσεως ως ‘’ΝΙΚΗ’’ να γίνει ομόφωνα αποδεκτή από τά πληρώματα.’ ’ΝΙΚΗ’’ λοιπόν, διότι τόσο σημειολογικά όσο καί ουσιαστικά, η επιχείρηση (παρά τίς απώλειες),σάν αυτούσια Αεραποβατική, υπήρξε επιτυχής καί νικηφόρα.
ΟΊ Αεροπόροι, με σθένος και αυταπάρνηση, αντιμετωπίζοντας όλες τίς δύσκολες, αντίξοες καί επικίνδυνες καταστάσεις έφεραν σέ αίσιο πέρας την Αποστολή τους και οι ηρωικοί καταδρομείς,με Διοικητή τον γενναίο ταγματάρχη τότε αείμνηστο Γεώργιο Παπαμελετίου, υπήρξαν απόλυτα κυρίαρχοι σ’ όλες της συγκρουσιακές επαφές με τον υπέρτερα σέ αριθμό και μέσα εχθρό, τόσο στο Αεροδρόμιο το οποίο κράτησαν μέχρι τέλους, όσο καί στην ευρύτερη περιοχή Λευκωσίας.
Μετά το πέρας της σύντομης καί περιληπτικής θα έλεγα ενημέρωσης, αρχίζει ουσιαστικά η 3 ωρών και 30 λεπτών πτητική μας Οδύσσεια.
Αυτή την πτήση θα προσπαθήσω να μεταφέρω, ανασύροντας ,γεγονότα, στιγμιότυπα και καταστάσεις όπως τα βίωσα, αφού ό αδυσώπητος χρόνος μισού αιώνα δεν κατόρθωσε να τα διαγράψει, ούτε και η συρρικνωμένη ηλικιακά μνήμη να εξαλείψει. Τελικά απεφασίσθη ή Αερομεταφορά της Α/Μ.Κ να γίνει με 15 ΝΟΡΑΤΛΑΣ με σχέδιο πτήσεως στα 500’πόδια,
ταχύτητα 150 Μ.Α.Ο, ιχνος παράλληλο με F.I.R (Aθηνών) καί Νότιο Ανατολικές πορείες. Επιλογή σχεδίου για πτήση εκτός εμβελείας εχθρικών Radars.
Διαχωρισμός απογειώσεων ανά α/φους 5’λεπτά.Τό πρώτο ΝΟΡΑΤΛΑΣ ‘’ΝΙΚΗ’’1 απογειώθηκε στις 22,30’ καί το’’ ΝΙΚΗ’’15 στις 00.25’.Εδώ αξίζει ή αναφορά για το ΝΙΚΗ’’15 το οποίο με Κυβερνήτη τον εξαίρετο αεροπόρο Βαγγέλη Πετρουλάκη, Απογειώθηκε, εκτός προβλεπόμενου εκ τού σχεδιασμού χρόνου με δική του πρωτοβουλία, μεταφέροντας τα πολύτιμα και απαραίτητα πυρομαχικά για τους Κατάδρομείς.
Εμείς με το υπ’αριθ. 222 ΝΟΡΑΤΛΑΣ ‘’ΝΙΚΗ’’ΙΟ Απογειωθήκαμε στις 23.40 και προσγειωθήκαμε στη Λευκωσία στις ο3.10,μεταφέροντας μεγάλο φορτίο αντιαρματικού οπλισμού και ομάδα καταστροφέων αρμάτων. Ή πτήση σε ένα κατασκότεινο θαλάσσιο περιβάλλον, κυριολεκτικά πάνω από τα κύματα, πήρε από την πρώτη στιγμή την μορφή τού ανορθόδοξου πολέμου. Φώτα πλεύσεως σβηστά, σιγή ασυρμάτου, ραδιοβοηθήματα περιορισμένα η και ανύπαρκτα. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί συνάδελφοι από τα άλλα πληρώματα, εξέπεμπαν στην απόρρητη συχνότητα της μοίρας μας, διάφορα μηνύματα ενθουσιασμού, πειράγματα, αστειότητες κ.λ.π, λές καί πηγαίναμε σε πανήγυρη και όχι σε εμπόλεμη περιοχή.
Άθελα ανάβλυζε μέσα μας η διαχρονική Ελληνική ιδιοσυγκρασία πού μπροστά στο υπέρτατο προς το Έθνος καθήκον, παραμερίζει ό φόβος και οποιαδήποτε σκέψη δισταγμού και υποχώρησης. Μέσα στην κατασκότεινη θαλάσσια απεραντοσύνη, το α/φος μας ροκάνιζε τα μίλια, σαν να αντιλαμβανόταν και αυτό την κρισιμότητα και την περιρρέουσα ανησυχία μας μήπως δεν φθάσουμε στον στόχο, την Λευκωσία και την εκτέλεση της αποστολής. Ή ανη
συχία μας όμως μεγάλωσε και μάς κυρίευσε όλους, όταν ό ένας εκ των κινητήρων άρχισε να δυσλειτουργεί με διαδοχικές διακοπές. Ευτυχώς άμεση αλλαγή ύψους επανέφερε την εύρυθμη λειτουργεία, και σε μάς την αισιοδοξία. Η ανωμαλία οφειλόταν στην έντονη θαλάσσια υγρασία. Πλησιάζοντας στα 40 με 50 Μίλια από της ακτές, ακούσαμε τον πύργο ελέγχου Λευκωσίας να μάς προειδοποιεί για σφοδρά αντιαεροπορικά πυρά περιμετρικά τού Αεροδρομίου καί κυρίως στην προέκταση τού διαδρόμου προσγειώσεως. Παγερή σιωπή απλώ-
κε. Θυμάμε σ’ αυτή τη φάση,τα ον επί κεφαλής της ομάδος καταδρομέων ,Υπολοχαγό τότε και Α./ΓΕΣ μετέπειτα, Αντιστράτηγο κ. Ντούβα, ανήσυχος για την διαμορφούμενη κατάσταση ,να λέγει ‘’Αεροπόροι εμείς πρέπει να φθάσουμε ’’Είμαστε καταστροφείς αρμάτων και πρέπει οπωσδήποτε να πάμε ’’Αμεση με σιγουριά καί ευθύτητα η απάντηση από τον Κυβερνήτη Σω-
τήρη Παπαθανασίου’’ Υπολοχαγέ μην ανησυχείς, εμείς θα φθάσουμε ’’Λόγια γενναία από γενναίες καρδιές. Προσεγγίζοντας της παρυφές τού αεροδρομίου, αντικρίσαμε μια φλεγόμενη περιοχή, μια κόλαση πυρός. Αντιαεροπορικά βλήματα και τροχιοδεικτικά σαν δαιμονισμένοι διάττοντες μάς ακολουθούσαν, δημιουργώντας ,θανάσιμο κλοιό γύρω μας. Μέσα από αυτό
το πυρακτωμένο σφυροκόπημα, καταφέραμε με επικίνδυνους οριακούς ελιγμούς τού έμπειρου και ικανού κυβερνήτη να προσγειώσουμε το υπερφορτωμένο και δυσέλικτο ΝΟΡΑΤΛΑΣ, σέ ένα μισοκατεστραμένο από τούς ολοήμερους βομβαρδισμούς διάδρομο καί μία ασθενή φωτιστική σήμανση μερικών πρωτόγονων λυχνιών ασετυλίνης. Σ’ αυτό το σημείο αξίζει να επισημανθεί, ότι παρά την φλεγόμενη ατμόσφαιρα, ουδείς μα ουδείς από τα πληρώματα ή τούς καταδρομείς των 13 ΝΟΡΑΤΛΑΣ πού προσέγγισαν το Αεροδρόμιο και πού στιγμή προς στιγμή κυριολεκτικά άγγιζαν το θάνατο, λιποψύχησε ή σκέφθηκε να υποχω-
ρήσει. Το υπέρτατο προς την Πατρίδα καθήκον και το υψηλό φρόνημα ,υπερέβησαν όλα τα επίπεδα ‘’Τού καλώς εννοουμένου’’. Μεθοδικά και πολύ γρήγορα, αποβιβάσθηκαν οι κατάδρομείς και ό βαρύς οπλισμός. Πήραμε άμεσα γραμμή απογειώσεως, ενώ δεχόμασταν κάποια πυρά από την εξωτερική περίμετρο τού αεροδρομίου. Πριν κερδίσουμε ασφαλές ύψος
το ίδιο και πάλι ολέθριο σκηνικό αντιαεροπορικών πυρών αμέσως μετά την απογείωση.
Ευτυχώς αλώβητοι περάσαμε καί αυτό το φράγμα πυρός. Ένα κύμα ανακουφίσεως απλώθηκε με την είσοδό μας στον Ελληνικό εναέριο χώρο. Ή κόπωση όμως από την προηγούμενη υπερένταση και την έλλειψη 3 περίπου 24ώρων κανονικού ύπνου, έκανε την εμφάνιση της.
Νυσταλέοι και κατάκοποι, προσγειωθήκαμε της πρώτες πρωινές ώρες της 22ας Ιουλίου στην 115ΠΜ(ΣΟΥΔΑ).Παρατηρώντας το κάτω μέρος των πτερύγων τού ΝΟΡΑΤΛΑΣ με δέος και ανατριχίλα μετρήσαμε πάνω από 20 αποτυπώματα σφαιρών. Λίγο μετά μάθαμε για την κατάρριψη τού’’ ΝΙΚΗ’’ 4 (Από φίλια δυστυχώς πυρά) παρασύροντας στο θάνατο τούς 4 αλησμόνητους συναδέλφους και 27σύν 2 από το’’ΝΙΚΗ’’6 καταδρομείς. Ή αποστολή Εξετελέσθη, βαμμένη ανεξίτηλα με το ιερό αίμα ηρώων. Άφησαν την τελευταία τους πνοή στην ιερή Κυπριακή αιματοβαμμένη ΓΗ.
Κλείνουμε ευλαβικά το γόνυ μπροστά στην υπέρτατη θυσία.
Τούς ‘’Τιμούμε’’ Τούς ‘’Θυμόμαστε’’ Δεν Τούς’ ’Ξεχνούμε’’
Αθαν. Δημ. Ιλαρίδης
Ταξ/χος (ι) ε.α
Πολεμικής Αεροπορίας
