(Πολύχρονη Ευεργετική Παρουσία)
Γράφει ο Αθανάσιος Δημ. Ιλαρίδης
Ταξ/χος (ι) ε.α
Πολεμικής Αεροπορίας
Βρέθηκα στην γενέτειρά μου, το πρόσφατο 5θήμερο των ‘’Γερακινείων 2025’’, απολα-
μβάνοντας και εγώ το εορταστικό περιβάλλον, μαζί με χιλιάδες επισκέπτες προερχόμενοι, όχι μόνον από τον Νομό και την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά και το εξωτερικό.
Τό έθιμο τής Γερακίνας με τις συνεχείς άοκνες προσπάθειες, τόσο παλαιοτέρων παραγόντων, όπως ο αείμνηστος σε πρωταγωνιστικό ρόλο Σάκης Καρπουζάς με σημαντικό συνεργάτη τον γνώστη και σφαιρικά ενήμερο, Στέριο Πρόβατο (εκ παραδρομής δεν ανεφέρθει στο προηγούμενό μου σημείωμα), όσο και πολλοί εκ΄ των μετέπειτα τοπικών-Δημοτικών παραγόντων, ανέδειξαν το συγκινησιακό δρώμενο της Γερακίνας, από απλό τοπικό παραδοσιακό έθιμο, σε διεθνές αναγνωρίσιμο εορταστικό γεγονός.
Μέσα από αυτό το λαμπρό για την πόλη μας εορταστικό περιβάλλον ο νους μου ενδόμυχα, ταξίδευσε στον πέριξ της Νιγρίτας ομορφο, έφορο και ζωηφόρο κάποτε γεωργοκτηνοτροφικό της κάμπο. Ανίκανος να αντισταθώ σ’ αυτήν την εσωτερική συναισθηματική αναδρομή απεφάσισα για μια επίσκεψη, πρωτίστως στο Βόρειο-Ανατολικό τμήμα τού κάμπου, στο οποίο υπήρχαν τότε τα περισσότερα οικογενειακά μας χωράφια ,αλλά υπάρχουν μέχρι και σήμερα οί περισσότερες παιδικές και εφηβικές αναμνήσεις. Ξεκίνησα ακολουθώντας τον γνωστό χωματόδρομο μπροστά από τά σφαγεία πού οδηγεί σε λίγη απόσταση στον ‘’Τρανό λάκο’’ τη βρύση πού κάποτε δέσποζε της περιοχής, αποτελώντας σημείο αναφοράς και απ’ αρχή ολόκληρου τού Βόρειου-Ανατολικού τμήματος τού κάμπου. Στάθηκα εμβρόντητος και σαστισμένος, μπροστά στην ζοφερή εικόνα της βρύσης, μη πιστεύοντας στα μάτια μου , ότι αυτό το υδάτινο κουφάρι με την μαυρισμένη από τη γλίτσα σωλήνα να ρέει ελάχιστο και μάλλον ακατάλληλο προς πόσιν νερό, προς τίς ελώδεις απρόσιτες από λάσπες και θάμνους δεξαμενές, είναι η περίφημη κάποτε βρύση τού τρανού λάκου!
Λίγα μέτρα ποιο πέρα ένας όγκος σκουπιδιών συμπλήρωνε την θλιβερή εικόνα, αναδύοντας συνάμα αφόρητη δυσοσμία. Η απογοήτευση κυρίαρχη -σε σφίγγοντας αδυσώπητα την ψυχή μου.
Δεν αντανακλούσε τον παλαιό ζωηφόρο υδάτινο παράδεισο , προσφέροντας δροσιά και ανακούφιση στους ηλιοκαμμένους αγρότες και στα ζώα τους, αλλά και στην διψασμένη Γή, κυρίως στις περιόδους καπνοφυτίας τού καθοριστικού προϊόντος, σημαντικής οικονομικής για τούς καπνοπαραγωγούς αποδόσεως. Μ’αυτή την συναισθηματική φόρτιση, συνέχισα ,φθάνοντας σε ένα μικρό αμμουδερό αλλά πολύ έφορο χωράφι (μπατνιά) με το αμπέλι και το μπο-στάνι νά ποτίζεται ευκολα από τον τρανό λάκο ,λόγω μικρής αποστάσεως.
Συνεχίζω τό χωμάτινο δρόμο και φθάνω σε ένα μεγαλύτερο χωράφι 1,5 στέμμα (μπούζνος) καταλληλο για καπνό αλλά και σιτηρά , με, μία υπέρογκη για τα σημερινά δεδομένα, απόδοση καθόλη την διάρκεια της κατοχής, 600 οκάδες κατ’ ετος. Θυμάμαι τον πατέρα μου να λέγει ‘’Ο θεός μάς λυπάται και βάζει σπλαχνικά το χέρι του’’ Εδώ αξίζει νομίζω η αναφορά, ότι όλα τα δίσεκτα χρόνια της επάρατης κατοχής η εφορία τού κάμπου υπήρξε από λίαν ικανοποιητική μέχρι πλουσιοπάροχη. Έτσι έγινε και ή πληθυσμιακή έκρηξη της Νιγρίτας στις 17000 περίπου κατοίκων κατά την διάρκεια της κατοχής. Ή πλούσια πρωτογενής παραγωγή και η αναμφισβήτητη βαθιά ριζωμένη στην ιδιοσυγκρασία των Νιγριτινών, φιλοξενία και αλληλεγγύη, τούς επέτρεψαν να φιλοξενήσουν στα σπίτια τους και να επιβιώσουν, εκατοντάδες οικογένειες από τις περιοχές ανατολικά τού Στρυμώνα και όχι μόνον, κατατρεγμένες από την άνομη και σκληρή βάρβαρη συμπεριφορά των Βουλγάρων κατακτητών, συμμάχων τότε των Γερμανών. Σ’αυτή την έξαρση της παραγωγής καθοριστική η ύπαρξη τού ‘’τρανού λάκου’’ με τό πολύτιμο και απαραίτητο νερό καθάριο και άφθονο να ρέει νυχθημερόν. Συνεχίζοντας την περιοδεία μου, έφθασα στην χιλιοειπωμένη παλαιοκκλησιά όπου αντίκρισα μία καταπράσινη ,καθάρια όαση κατά μεσής στην καμπίσια απεραντοσύνη, γαληνεύοντας την ψυχή και τέρποντας την όραση. Ή ιερότητα τού τοπίου σε συνδυασμό με το φυσικό κάλος, ελαττώνει άθελά σου την απογοήτευση και την ζοφερή εικόνα τού αδικημένου και σέ εγκατάλειψη ‘’Τρανού-λάκου’’.
Αυθόρμητα μέσα σου, θαυμάζεις και ευχαριστείς όλους τούς παράγοντας, ιερωμένους και λαϊκούς, πού ανέδειξαν τό ιστορικό και ιερό αυτό τοπόσημο,σέ μέρος λατρείας και ψυχικής γαλήνης. Επιστρέφοντας από την ξενάγησή μου στα μέρη των παιδικών και εφηβηκών μου χρόνων και πού συχνά νοσταλγικά έρχονται στο νού μου, πέρασα ξανά από τον ‘’Τρανό λάκο’’ πλησίασα και βλέποντας το νερό να τρέχει λίγο λίγο αθόρυβα, μού φάνηκε σαν να δακρύζει για το επερχόμενο τέλος της ιστορικης και τόσο ζωηφόρου στο παρελθόν βρύσης τού ‘’Τρανού Λάκου’’.
Απομακρύνθηκα με λύπη και βαριά καρδιά για την τύχη αυτού τού παλαιού αλλά τόσο ωφέλιμο για τον τόπο κτίσμα.
Όμως υπάρχει η ελπίδα πού δεν πεθαίνει εύκολα και μπορεί να λάβει κάποια θέση στις προτεραιότητες της σημερινής Δημάρχου Κας Πλιάκου, γνωστη όπως άκουσα για την ευαισθησία της, στην ιστορική και πολιτιστική παράδοση της Νιγρίτας και τα τοπόσημά της, πού συνδέουν ιστορικά με σελίδες κοινωνικής προσφοράς και αίγλης, τό παρόν με το παρελθόν αυτού τού τόπου.
Αθαν.Δημ.Ιλαρίδης
