Του Δημήτρη
Η λίμνη Κερκίνη και ο οικοτουρισμός δίνουν προοπτική στο χωριό Λιθότοπος, που δημιουργήθηκε από Πόντιους πρόσφυγες και πέρασε απο πολλά κύματα
Χτισμένος στις όχθες της λίμνης Κερκίνης, ο Λιθότοπος έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε έναν από τους πιο αγαπητούς οικοτουριστικούς προορισμούς του νομού Σερρών. Η γαλήνη της λίμνης, το φυσικό τοπίο και η φιλοξενία των κατοίκων του συνθέτουν μια εικόνα αρμονίας που μαγεύει κάθε επισκέπτη. Όμως, δεν ήταν πάντα έτσι.
Ο Λιθότοπος γεννήθηκε από τον μόχθο και την καρτερικότητα των Ποντίων προσφύγων, που εγκαταστάθηκαν εδώ μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, κουβαλώντας μαζί τους τις ρίζες, τις ιστορίες και τις παραδόσεις τους. Οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στον οικισμό Καγιαλή, περίπου δύο χιλιόμετρα βορειότερα από τη σημερινή θέση. Το 1927 το Καγιαλή μετονομάστηκε σε Λιθότοπος, ενώ το 1963 αναγνωρίστηκε ως αυτόνομη κοινότητα. Στην απογραφή της ΕΛ.ΣΤΑΤ το 1951 ανήκε διοικητικά στην κοινότητα Χειμάρρου και ο πληθυσμός του ήταν 343 κάτοικοι.
Το χωριό γνώρισε δύσκολες εποχές, όπως το 1944, όταν κάηκε από τους αντάρτες, πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακινηθούν προσωρινά στα Χρυσοχώραφα και το Δασοχώρι. Παρ’ όλα αυτά, λίγα χρόνια αργότερα επέστρεψαν, αποφασισμένοι να ξαναχτίσουν τη ζωή τους από την αρχή. Οι πρώτες νέες καλύβες χτίστηκαν πάνω στο ανάχωμα και πέρα από το φράγμα του Στρυμόνα, που υπήρχε ήδη από το 1936.
Όλα αυτά τα στοιχεία της μνήμης συγκεντρώνονται στο βιβλίο «Ο δικός μας Λιθότοπος – Μνήμης Ενθύμιο», που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2025 από τον δημοσιογράφο Λεωνίδα Λαζαρίδη, ο οποίος υπήρξε επίσης εκδότης του περιοδικού «Ο δικός μας Λιθότοπος» για τέσσερα χρόνια και ως τον περασμένο Ιούνιο.
Ο Λιθότοπος δημιουργήθηκε όταν ενώθηκαν οι οικισμοί Καγιαλή, Ισμαηλή και Ορτά Μαχαλάς (Δίλοφος) και Χαμζαλή. Σήμερα ο Λιθότοπος, βρισκόμενος δίπλα στη λίμνη Κερκίνη, έχει πάρει αξία και προτιμάται από πολλούς επισκέπτες. Λειτουργούν ξενοδοχείο και μικροί ξενώνες χωρητικότητας 100 ατόμων. Μετά το 2000 με την ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού δημιουργήθηκαν αρκετοί χώροι εστίασης, οι οποίοι περιορίστηκαν αργότερα και σήμερα έχουν καθαρά οικογενειακό χαρακτήρα. Απο το 1998 ανήκει διοικητικά στον Δήμο Ηράκλειας.
Απο τις εργασίες ανέγερσης του Δημοτικού Σχολείου στο Λιθότοπο μετά το 1950
Σύμφωνα με όσα δήλωσε στο LionNews.gr η πρόεδρος της κοινότητας Σοφία Κούτρη οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία καλλιεργώντας κτηνοτροφικά φυτά (τριφύλλι, κριθάρι) ενώ τα τελευταία 30 χρόνια καλλιεργούν και ελιές είτε για δική τους χρήση είτε για εμπορική. Επίσης υπάρχουν και 3-4 κτηνοτροφικές μονάδες.
«Στο χωριό μας λειτουργεί νηπιαγωγείο με 8 παιδιά, ενώ τα μεγαλύτερα παιδιά φοιτούν στο δημοτικό σχολείου του Χειμάρρου. Το δημοτικό σχολείο του Λιθότοπου λειτούργησε για τελευταία χρονιά πριν δεκαοκτώ χρόνια», είπε η κυρία Κούτρη. Επιπλέον λειτουργεί αγροτικό ιατρείο και το υπάρχον κοινοτικό κατάστημα, το οποίο, όμως, χρήζει ανακαίνισης. Η εκκλησία του χωριού είναι ο Άγιος Χαράλαμπος και ταυτόχρονα υπάρχουν τρία παρεκκλήσια του Αγίου Δημητρίου, του Αγίου Αθανασίου και του Αγίου Παϊσίου.
Ο πολιτισμός στον Λιθότοπο
Λειτουργούν δύο σύλλογοι, ο Πολιτιστικός που ιδρύθηκε το 1983 κι ο επίσης πολιτιστικός σύλλογος λίμνης «Δράση» που ιδρύθηκε το 2014. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Ζαχαρία Αποστολίδη κορυφαία εκδήλωση αποτελεί η γιορτή που διεξάγεται στο λιμανάκι «Συναπάντημα Νεολαίας Ποντίων Τα Καγαλιώτικα». Δίνεται η ευκαιρία στη νεολαία να έρθει σε επαφή με την παράδοση. Διαθέτει τράπεζα αίματος, βιβλιοθήκη και συμμετέχει σε πολλά φεστιβάλ.
Ο σύλλογος «Δράση» άρχισε να ενεργοποιείται μετά την υγειονομική κρίση και διοργάνωσε στις 26 Οκτωβρίου του 2025 τη γιορτή πίτας. «Ο στόχος μας είναι η προστασία της λίμνης κι η προβολή του οικοτουρισμού. Αυτόν τον καιρό είμαστε σε φάση προετοιμασίας για το επόμενο έτος», δήλωσε ο πρόεδρος της «Δράσης» Φίλιππος Παπαδόπουλος.
Το ποδόσφαιρο στον Λιθότοπο
Η ποδοσφαιρική ομάδα της Δόξας Λιθοτόπου όταν ανέβηκε για πρώτη φορά στην Α΄κατηγορία της ΕΠΣ το 1992.H oμάδα ποδοσφαίρου του Λιθοτόπου το 1969 στο παλιό γήπεδο που αργότερα κατασκευάστηκε στο σημερινό φράγμα
Η ποδοσφαιρική ομάδα του χωριού ιδρύθηκε το 1974 κι ονομάζεται Δόξα. Αγωνίστηκε για πρώτη φορά στην Α΄ κατηγορία της ΕΠΣ Σερρών το 1992. Σημαντικές διακρίσεις της ομάδας είναι οι συμμετοχές της σε δύο τελικούς κυπέλλου της ΕΠΣ. Την περίοδο 2016-2017 που έχασε από το Σκούταρι και την αντίστοιχη 2023-2024 που εχασε από το Παραλίμνιο. Άλλη μια διάκριση που μετρά στο ενεργητικό της είναι η άνοδος στην επίλεκτη κατηγορία της ΕΠΣ το 2016. Τότε κέρδισε τρία συνεχόμενα πρωταθλήματα από τη Γ΄ κατηγορία ως την επίλεκτη και για δυο χρόνια ήταν αήττητη.
Η πληθυσμιακή πορεία του Λιθοτόπου
Το 1951 ο Λιθότοπος ως οικισμός έχει 343 κατοίκους. Δέκα χρόνια αργότερα κι ενώ συνεχίζει να ανήκει διοικητικά στην κοινότητα Χειμάρρου αυξάνει θεαματικά τον πληθυσμό του και μετρά 829 κατοίκους. Το 1971 ως κοινότητα εμφανίζεται να κατοικείται από 663 κατοίκους. Το 1981 πέφτει στους 545, το 1991 απογράφονται 620 άτομα, το 2001 έχει 698 κατοίκους, το 2011 692 και στην τελευταία απογραφή δείχνει να κατοικείται από 525 κατοίκους. Σήμερα στο χωριό εκτιμάται ότι ζουν λίγο λιγότεροι από 400 κάτοικοι.
