Γράφει ο :Αθαν. Δημ. Ιλαρίδης
Ταξ/χος (ιπτάμενος) ε.α.
Πολεμικής Αεροπορίας
Ελευθέρια ..Άριστος εννοιολογικά και
εύηχος όρος. Ό επίσημος και πάνδημος
εορτασμός προς τιμήν και προς αναγνώρισιν αγώνων και ηρωικών γεγονότων,
προς εξασφάλισιν της Ελευθερίας ενός λαού ή μιας πόλεως.
Αυτό ακριβώς πού οί πρόγονοί μας
Νιγριτινοί τότε, με σκληρούς αγώνες και ανείπωτες θυσίες, εξασφάλισαν για τον τόπο τους τη Λευθεριά, ξανασμίγοντας συνάμα με τις χαμένες επί αιώνες Εθνική αξιοπρέπεια καί υπερηφάνεια. Πράγματι
Πρίν από 110 περίπου χρόνια στην αγαπημένη μας Νιγρίτα πού στέναζε κάτω από τον Οθωμανικό πολύχρονοζυγό, όπως και ολόκληρος ό Ελληνικός χώρος πάνω από τά Θεσσαλικά τέμπη, επέρχεται ή πολυπόθητη απελευθέρωση την 22α Οκτωβρίου 1912.
Ή ημερομηνία αυτή χαράχθηκε στην συνείδηση των Νιγριτινών, ως το πρώτο και ουσιαστικό γεγονός, σηματοδοτώντας τον τερματισμό της προαιώνιας και απεχθούς Τουρκικής σκλαβιάς και καταπίεσης.
Βρισκόμαστε στον πρώτο λεγόμενο Βαλκανικό πόλεμο, όπου Έλληνες και Βούλγαροι- παρ΄ότιάσπονδοι εχθροί- συμμαχούν ενεκα συγκυριακής διπλωματικής σκοπιμότητος και δρούν εναντίον τής ήδη παραπαίουσας Οθωμανικής αυτοκρατορίας, με στόχο την απελευθέρωση των Μακεδονικών εδαφών και την ενσωμάτωσιν, στον ελεύθερο κρατικό κορμό τής Ελλάδος. Δυστυχώς την ίδια επιδίωξη είχε και ή Βουλγαρική πλευρά πού με την αμείωτη επεκτατική της βουλιμία, συνέχεια τής αιμοσταγούς δράσεως των κομιτατζήδων και θεωρώντας ευκαιρία την συγκυριακή συμμαχία ,σχεδίαζε την δόλια προσάρτηση τής Μακεδονικής γής στην επικράτειά της προσανατολισμένη πιστά στο προαιώνιο πανσλαβικό όνειρο εξόδου στο αρχιπέλαγος τού Αιγαίου. Ή Ελληνική Στρατωτική διοίκηση αντιλαμβανόμενη έγκαιρα τις δόλιες και ιταμές προθέσεις των βουλγάρων ,οργάνωσε σώματα, κομάντος θα λέγαμε σήμερα, με επί κεφαλής έμπειρους και ετοιμοπόλεμους Μακεδονομάχους αγωνιστάς με εντολή να κινηθούν τάχιστα πρός απελευθέρωση των πόλεων και χωριών της Μακεδονίας πριν την επέλαση των Βουλγάρων επιβουλέων.
Για την περιοχή της Νιγρίτας, επιλέχθηκε ό ηρωικός, θρυλικός θα έλεγα καπετάν Γιαγκλής πού με 120 γενναίους ανδρες καταλαμβάνει και απελευθερώνει την πόλη μας, μετά από σφοδρή σύγκρουση με την Τουρκική φρουρά την οποίακαί νικά κατά κράτος. Είναι ή 22α Όκτωβρίου 1912.
Ό Γιαγκλής άξιος ελευθερωτής της Νιγρίτας, υψώνει την γαλανόλευκη και πανηγυρίζει με τον λαό της πόλεως πού τον υποδέχεται σαν ήρωα, αναπνέοντας επί τέλους τον ζωογόνο, λυτρωτικό της λευτεριάς αέρα. Γιά περίπου τρείς μήνες η Διοίκηση τής Νιγρίτας και τής ευρύτερης περιοχής (Μετέπειτα επαρχία Βισαλτίας) βρίσκεται στα στιβαρά χέρια τού Γιαγκλή. Όμως οι Βούλγαροι με τον ισχυρισμό ότι ή Νιγρίτα δεν απελευθερώθηκε από τον τακτικό Ελληνικό στρατό ,αλλά από άτακτους αντάρτες κατά την δική τους εκδοχή, αρνούνται τά΄ τετελεσμένα και εγκαθιστούν στην πόλη έναν λόχο Βουλγαρικού στρατού με απαίτηση την συγκυριαρχία, όμως με απώτερο σκοπό την ολοκληρωτική κατάληψη. Αρχές Φεβρουαρίου τού 1913 στρατοπεδεύει ένας ακόμη λόχος Βουλγάρων στην Νιγρίτα. Ταυτόχρονα ένα Βουλγαρικό τάγμα στρατοπεδεύει στο χωριό Αγία Παρασκευή ,με αντικειμενικό στόχο την προέλαση προς την πόλη της Νιγρίτας. Άμεσα με εντολή της στρατωτικής Διοικήσεως ένας λόχος με επικεφαλής τον λοχαγό Γαργαλίδη και υπολοχαγό Σταυριανόπουλο οχυρώνεται έξω από την Τερπνή στην κομβική θέση γνωστή ως ΄΄Πλατανούδια΄΄. Δεν πέρασε πολύς χρόνος και την 17η Φεβρουαρίου οί βουλγαρικές δυνάμεις επετέθησαν με σφοδρότητα εναντίον των Ελληνικών θέσεων .Όμως οί στρατιώτες μας αν και πολύ ολιγότεροι , αντιστάθηκαν με απαράμιλλο σθένος και ηρωισμό μη επιτρέποντας την περαιτέρω προέλαση τού εχθρού ,αποτρέποντας την κατάληψη τής Νιγρίτας από τον Βούλγαρο επιβουλέα.
Ή μάχη στα πλατανούδια διήρκησε όλη την ημέρα με τον καπετάν Γιαγκλή και πάλι να ενισχύει τίς μαχόμενες δυνάμεις με την ομάδα του και πολλούς Νιγριτινους και Τερπνιώτες, διαδραματίζοντας αποφασιστικό ρόλο στην έκβαση της μάχης.Ή μάχη αυτή συνεχίζει μέχρι και σήμερα νά αποτελεί συμβολικό ορόσημο ανδρείας και γενναιότητος των Ελλήνων στρατιωτών και τού καπεταν Γιαγκλή και των ανδρών του.
Την ίδια χρονική περίοδο στην Νιγρίτα οί 200 Βούλγαροι στρατιώται επιχειρούν να καταλάβουν το διοικητήριο άρα και την πόλη.Όμως άνδρες τού Γιαγκλή και τμήμα Ελλήνων στρατιωτών εξουδετερώνουν την Βουλγαρική προσπάθεια τρέπουν σε φυγή τον εχθρό , συλαμβάνονοντας αιχμαλώτους τούς περισσότερους. Είναι ή ημέρα εκδιώξεως των Βουλγάρων από την πόλη τής μαρτυρικής αλλά όρθιας Νιγρίτας .Είναι ή αιματοβαμμένη με το αίμα Ελλήνων ηρώων στρατιωτών και Νιγριτινών μαχητών ‘’21η Φεβρουαρίου 1913. Ημέρα απελευθερώσεως αλλά και περισυλλογής, πού οι επίγονοι Νιγριτινοί όλων των γενεών ,εορτάζουμε κάθε χρόνο αποτίοντες τον προσήκοντα φόρο τιμής και αναγνώρισις των αγώνων και της υπέρτατης για τόν τόπο τους και την Πατρίδα θυσίας. Θεωρώ αδικο στο λιτό και σύντομο οδοιπορικό τού ιστορικού γεγονότος ,να μην αναφέρω την γενναιότητα και αυταπάρνηση πού επέδειξαν τότε οί γυναίκες της Τερπνής ως άλλες Μπουμπουλίνες και Τζαβέλαινες ,πού τροφοδοτούσαν με νερό και τρόφιμα τούς μαχητάς , ενθαρρύνοντας, εμψυχώνοντας και αναπτερώνοντας έτι περισσότερον το ούτως η άλλως υψηλό ηθικό τους.
Αγαπητοί μου συμπατριώτες.
Σήμερα ή σκέψη μας και η καρδιά μας ,ατενίζουν με δέος και άπειρο σεβασμό όλες και όλους εκείνους τούς ηρωικούς αγωνιστάς και μάρτυρας, με το γόνυ αυθόρμητανά κλίνει ευλαβικά μπροστά στην υπέρτατη θυσία για τον τόπο τους και την Πατρίδα.
Αθαν.Δημ.Ιλαρίδης
Ταξ/χος (ιπτάμενος) ε.α.
Πολεμικής Αεροπορίας