H οικονομική και κοινωνική συνοχή – όπως ορίζεται στην Ενιαία Ευρωπαϊκή Πράξη του 1986 (Συνθήκη της ΕΕ)- «αποσκοπεί ιδιαίτερα στη μείωση του χάσματος μεταξύ των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών».
Μέσω της Πολιτικής Συνοχής υλοποιούνται χιλιάδες έργα ανά την Ευρώπη τα οποία χρηματοδοτούνται από:
-το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το οποίο είναι συνδεδεμένο με την περιφερειακή πολιτική της ΕΕ και λειτουργεί σε περιφερειακό επίπεδο
– Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και
-Το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) που καλύπτει τα κράτη μέλη της ΕΕ τα οποία έχουν ΑΕΠ χαμηλότερο από το 90% του μέσου όρου των ΕΕ.
Η πολιτική της κοινωνικής συνοχής της ΕΕ ασκείται κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΚΤ). Στη χώρα μας, όπως και σε όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ, βασική κατηγορία δικαιούχων που υλοποιούν τα κοινωνικά προγράμματα της πολιτικής συνοχής είναι οι Δήμοι.
Η κυρία Α. Μπάγκαλα-Διευθύντρια Τμήματος Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Βισαλτίας μας εξηγεί ποιος είναι ο ρόλος και οι παρεμβάσεις-δράσεις της Κοινωφελούς Επιχείρησης Δήμου Βισαλτίας στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων της πολιτικής κοινωνικής συνοχής.
1.ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΣΠΑ 2007-2013
Κατά τη χρονική περίοδο του ΕΣΠΑ 2007-2013, η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας, ως Ν.Π.Ι.Δ. το οποίο παρέχει υπηρεσίες κοινωνικής προστασίας, αλληλεγγύης και παιδείας, εντάχθηκε στο πλαίσιο της δράσης «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής».
Δράση 1.1: Πρόγραμμα κατ’ οίκον στήριξης ηλικιωμένων και ΑΜΕΑ «Βοήθεια στο Σπίτι»
Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο του ΕΠ Ανθρώπινου Δυναμικού, με αρμόδια ως δικαιούχο για την υλοποίησή του την Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α. ) ΑΕ. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει στην οργάνωση και συστηματική παροχή κατ’ οίκον υπηρεσιών κοινωνικής εργασίας, νοσηλευτικής φροντίδας και οικογενειακής βοήθειας για την κάλυψη βασικών αναγκών των ηλικιωμένων και ΑΜΕΑ. Η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας λειτουργεί συνολικά πέντε (5) Δομές «Βοήθεια στο Σπίτι», οι οποίες καλύπτουν γεωγραφικά όλο το Δήμο Βισαλτίας. Από το 2012 η χρηματοδότηση από τα ευρωπαϊκά κονδύλια σταμάτησε και η κάλυψη των δαπανών των δομών γίνεται από εθνικούς πόρους.
Δράση 1.2: Πρόγραμμα «Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (ΚΔΑΠ)
Οι δομές «Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (Κ.Δ.Α.Π.)» στα πλαίσια της πράξης «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής» προσφέρουν υπηρεσίες απασχόλησης σε παιδιά, ηλικίας 5 – 12 ετών. Στις μονάδες αυτές μπορούν να απασχολούνται και παιδιά με ελαφριάς μορφής κινητικά ή αισθητηριακά προβλήματα. Αυτή η πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και ως δικαιούχος της πράξης ενεργεί η Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.) Α.Ε. Πραγματοποιείται μέσα από ετήσιους κύκλους προσκλήσεων, οι οποίοι αντιστοιχούν σε ένα σχολικό έτος, διάρκειας 11 μηνών.
Σκοπός των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (Κ.Δ.Α.Π.) είναι η δημιουργική απασχόληση των παιδιών για ορισμένο χρονικό διάστημα της ημέρας, εκτός σχολικού ωραρίου, η σωστή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου με ατομική ή οργανωμένη δραστηριότητα ή μέσα από οργανωμένες ομάδες εργαστηρίων καθώς και η εξυπηρέτηση των γονιών. Ως «ωφελούμενες» της πράξης προσδιορίζονται οι μητέρες βρεφών, νηπίων και παιδιών και μητέρες νηπίων, παιδιών, εφήβων και ατόμων με αναπηρία, οι οποίες επιθυμούν να εγγράψουν τα τέκνα τους σε δομές παροχής φροντίδας και φιλοξενίας, ώστε να διευκολυνθούν να εναρμονίσουν τους απαιτητικούς και αντικρουόμενους ρόλους τους μεταξύ οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.
Η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας συμμετέχει ως φορέας υλοποίησης σε αυτήν την πράξη μέσω της λειτουργίας εννέα (9) δομών «Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών (Κ.Δ.Α.Π.)», καλύπτοντας όλο το εύρος του Δήμου Βισαλτίας.
Δράση 1.3: Πρόγραμμα «Κέντρα Δημιουργικής απασχόλησης Παιδιών Με Αναπηρία (ΚΔΑΠ Μ.Ε.Α.)»
Η δομή «Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών Με Ειδικές Ανάγκες (Κ.Δ.Α.Π. Μ.Ε.Α.)» στα πλαίσια της πράξης: «Εναρμόνιση Οικογενειακής και Επαγγελματικής Ζωής» αποτελεί μονάδα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών, εφήβων και ενηλίκων με αναπηρίες, με νοητική υστέρηση και κινητική αναπηρία. Αυτή η πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και ως δικαιούχος της πράξης ενεργεί η Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.) Α.Ε.
Σκοποί του Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών Με Ειδικές Ανάγκες (Κ.Δ.Α.Π. Μ.Ε.Α.) είναι η δημιουργική απασχόληση, η κοινωνική ένταξη παιδιών/εφήβων /ενηλίκων με αναπηρίες, η στήριξη των οικογενειών τους ώστε να αντιμετωπιστούν καταστάσεις κοινωνικού αποκλεισμού και να αποφευχθεί η χρήση ιδρυματικής φροντίδας και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των παιδιών / εφήβων / ενηλίκων με αναπηρίες και των οικογενειών τους.
Η λειτουργία του Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών Με Ειδικές Ανάγκες (Κ.Δ.Α.Π. Μ.Ε.Α.) διέπεται από τη σύγχρονη αντίληψη για την αναπηρία, όπως αυτή ορίζεται από νομοθετικές, πολιτικές και ηθικές δεσμεύσεις όπως η Συνθήκη του Amsterdam, η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε., οι Πρότυποι Κανόνες για την Εξίσωση των Ευκαιριών του ΟΗΕ και το Σύνταγμα της Ελλάδας.
Η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας συμμετέχει ως φορέας υλοποίησης σε αυτήν την πράξη μέσω της λειτουργίας μίας (1) δομής «Κέντρου Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών Με Ειδικές Ανάγκες (Κ.Δ.Α.Π. Μ.Ε.Α.)», δυναμικότητας 30 ατόμων.
Δράση 1.4: Πρόγραμμα «Παιδικός Σταθμός ΤΟ ΣΤΡΟΥΜΦΟΣΠΙΤΟ»
Η δομή παιδικός σταθμός «ΤΟ ΣΤΡΟΥΜΦΟΣΠΙΤΟ» στα πλαίσια της πράξης «Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής» προσφέρει υπηρεσίες απασχόλησης σε νήπια, ηλικίας από 2,5 ετών έως την προσχολική ηλικία. Αυτή η πράξη συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και ως δικαιούχος της πράξης ενεργεί η Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης (Ε.Ε.Τ.Α.Α.) Α.Ε.
Οι υπηρεσίες της δομής συνίστανται στην:
- Καθημερινή φύλαξη και φροντίδα
- Διαπαιδαγώγηση και ψυχαγωγία βρεφών και νηπίων
- Πολύπλευρη νοητική, συναισθηματική, ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών
- Προπαρασκευή για την φυσική μετάβαση από την οικογενειακή ζωή στο σχολικό περιβάλλον
Η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας συμμετέχει ως φορέας υλοποίησης σε αυτήν τη δράση μέσω της λειτουργίας μίας (1) δομής «Παιδικός Σταθμός ΤΟ ΣΤΡΟΥΜΦΟΣΠΙΤΟ», δυναμικότητας 30 παιδιών.
Δράση 1.5: ΠρόγραμμαΕπισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής
Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας για τους απόρους (ΤΕΒΑ) υποστηρίζει δράσεις σχετικά με τη συλλογή, μεταφορά, αποθήκευση και διανομή τροφίμων. Στηρίζει επίσης, συνοδευτικά μέτρα και δραστηριότητες που συμβάλλουν στην κοινωνική ενσωμάτωση των ωφελουμένων. Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα υλοποιείται μέσω κοινωνικών συμπράξεων και οι ωφελούμενοι επιλέγονται με βάση εισοδηματικά κριτήρια.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας είναι επικεφαλής εταίρος και στο εταιρικό σχήμα συμμετέχει η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας. Το σύνολο των ωφελούμενων συμπολιτών μας που εγκρίθηκαν για το Δήμο Βισαλτίας ανέρχεται σε 530 άτομα καλύπτοντας όλο το εύρος του Δήμου Βισαλτίας .
2.ΕΣΠΑ 2014-2020:ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Κ.Ε.ΔΗ.Β. ΣΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΟΜΕΑ
Το ΕΣΠΑ 2014-2020, προσέφερε στην Κοινωφελή Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας μία σημαντική ευκαιρία για την ενίσχυση της κοινωνικής της δράσης. Γνωρίζοντας τις τοπικές κοινότητες, έχοντας τη δυνατότητα να καταγράψει τις πραγματικές τους ανάγκες και ευρισκόμενη πιο κοντά στους πολίτες, κυρίως μέσω του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι», κλήθηκε να υλοποιήσει ένα νέο πρόγραμμα , σε μια περίοδο παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης και έντονων κοινωνικών προβλημάτων.
Στο πλαίσιο αυτό και με στόχο την καταπολέμηση των διακρίσεων και την υποστήριξη κυρίως των ανθρώπων που ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, η Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Βισαλτίας προχώρησε στη δημιουργία της δομής «Κέντρο Κοινότητας».
-Τα Κέντρα Κοινότητας δημιουργήθηκαν σύμφωνα με τον “Οδηγό Εφαρμογής Λειτουργίας Κέντρων Κοινότητας” της ΜΟΔ, υπό την επίβλεψη της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού και Παρακολούθησης Δράσεων Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου (ΕΥΣΕΚΤ) και του Υπουργείου Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Μάιος 2016).
-Τα Κέντρα Κοινότητας (ΚΚ) αποτελούν ένα “frontdesk”, είναι δηλαδή δομές πρώτης υποδοχής, οι οποίες παρέχουν ολοκληρωμένη υποστήριξη στους κατοίκους των Δήμων, μέσα από την παροχή ενός συνολικού πλέγματος υπηρεσιών (υποδοχής, καταγραφής, κατεύθυνσης και παραπομπής των ωφελούμενων ατόμων), που στόχο έχουν την καταπολέμηση της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού και κάθε μορφής διακρίσεων καθώς και την προώθηση στην απασχόληση, την προώθηση της κοινωνικής ευημερίας και την ανάπτυξη δράσεων κοινωνικής αρωγής.
Το έργο «ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΔΗΜΟΥ ΒΙΣΑΛΤΙΑΣ» εντάχθηκε στο Ε.Π. «Κεντρική Μακεδονία 2014-2020» στο πλαίσιο του Άξονα Προτεραιότητας 9Β «Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και καταπολέμηση της φτώχειας- Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο». Η σύσταση του αποφασίστηκε με την 29/2016 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, με συνολικό προϋπολογισμό της αρχικής ένταξης τα 112.320,00€. Ήδη από τις 20-01-2020 έχει λάβει παράταση χρηματοδότησης έως τις 31/12/2023 και με την 2η τροποποίηση ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 348.480,00€. Με την έναρξη της λειτουργίας του, τον Μάρτιο του 2017, το Κέντρο Κοινότητας στελεχώθηκε από ένα Κοινωνικό Λειτουργό, ο οποίος είναι και ο συντονιστής της Δομής και από ένα Διοικητικό-Οικονομικό στέλεχος, ενώ τον Ιούλιο του 2020 οι υπηρεσίες που παρέχει διευρύνθηκαν καθώς προστέθηκε στο ανθρώπινο δυναμικό του και Ψυχολόγος.
Το Κέντρο Κοινότητας, στοχεύει στην υποστήριξη του Δήμου στην εφαρμογή πολιτικών κοινωνικής προστασίας, καθώς είναι το πρώτο σημείο επαφής των πολιτών που επιθυμούν να ενημερωθούν, να εξυπηρετηθούν και να διασυνδεθούν με όλα τα κοινωνικά προγράμματα, υπηρεσίες και Δομές που υλοποιούνται στην περιοχή παρέμβασης του Δήμου Βισαλτίας αλλά και σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο όπως: το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το Επίδομα Στέγασης, το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (ΤΕΒΑ), το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, το Επίδομα Γέννησης, δομές και υπηρεσίες όπως το «Βοήθεια στο Σπίτι», βρεφονηπιακοί-παιδικού σταθμοί, Δομές για ΑΜΕΑ, Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών.
Οι εργαζόμενοι του Κέντρου Κοινότητας υποστηρίζουν τους πολίτες για την ένταξη τους στα προαναφερόμενα προγράμματα από την διαδικασία της ενημέρωσης, της προσκόμισης των απαραίτητων δικαιολογητικών έως την ορθή συμπλήρωση της αίτησης τους.
Συγχρόνως, συνεργάζονται με άλλες Δομές και υπηρεσίες που παρέχονται στα γεωγραφικά όρια της περιοχής λειτουργίας τους, όπως το ΚΕΠ, το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ) Σερρών, την Κοινωνική Υπηρεσία Νοσοκομείου Σερρών, το Κέντρο Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Δήμου Σερρών και παραπέμπουν σε αυτές τα αιτήματα των πολιτών.
Επιπλέον, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του Κέντρου Κοινότητας είναι και η συνεργασία με την τοπική αγορά εργασίας προς ένταξη των ανέργων. Μέσω της συνεργασίας αυτής αναπτύσσονται επαφές και τακτική επικοινωνία με φορείς εκπροσώπησης των εργοδοτών και των εργαζομένων (π.χ. Επιμελητήρια, ενώσεις εργαζομένων, συλλόγους επιχειρήσεων ή επιχειρηματικών ομάδων, κλπ).
Προσέτι δε, το Κέντρο Κοινότητας Δήμου Βισαλτίας στηρίζει τους πολίτες που βιώνουν δυσκολίες, παρέχοντας τους υπηρεσίες Συμβουλευτικής-Ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Η Συμβουλευτική και Ψυχολογική υποστήριξη παρέχεται σε όλους τους δημότες ανεξαρτήτως κοινωνικο-οικονομικών κριτηρίων με σκοπό την ενδυνάμωση και την προώθηση της ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα, παρέχεται Συμβουλευτική και Ψυχολογική υποστήριξη σε γονείς, ενήλικες, παιδιά και εφήβους για θέματα διαπροσωπικών σχέσεων, επικοινωνίας, διαχείρισης συναισθημάτων, άγχους, κατάθλιψης κ.α.)
Να σημειωθεί επίσης, ότι το Κέντρο Κοινότητας έχει συμμετάσχει σε μεικτές δράσεις προώθησης του εθελοντισμού για τη συλλογή τροφίμων, φαρμάκων και ειδών πρώτης ανάγκης σε συνεργασία με το ΚΔΑΠ-ΜΕΑ και το Κοινωνικό Παντοπωλείο και Φαρμακείο του Δήμου Βισαλτίας.
Ωφελούμενοι του προγράμματος είναι οι πολίτες που διαβιούν στην όρια του Δήμου Βισαλτίας, και κατά προτεραιότητα: άτομα και οικογένειες που διαβιούν σε συνθήκες φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, οι δικαιούχοι του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, μετανάστες, Αμέα, άνεργοι, άστεγοι και γενικότερα ευπαθείς ομάδες πληθυσμού όπως περιγράφονται στο Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο για την Κοινωνική Ένταξη.
Από την έναρξη λειτουργίας του, τον Μάρτιο του 2017 και μέχρι 31/12/2020 οπότε και αντλήθηκαν στοιχεία για τη λειτουργία του, το Κέντρο Κοινότητας Δήμου Βισαλτίας έχει καταφέρει να ικανοποιήσει το σκοπό της ίδρυσής του καθώς κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του (2017) εξυπηρέτησε 143 ωφελούμενος και διαχειρίστηκε 282 αιτήματα τους. Το έτος 2018 εξυπηρετήθηκαν 275 ωφελούμενοι, εκ των οποίων οι 200 προσήλθαν για πρώτη φορά και ικανοποιήθηκαν 698 αιτήματα. Το έτος 2019 προσήλθαν 575 ωφελούμενοι , εκ των οποίων οι 400 προσήλθαν για πρώτη φορά και ικανοποιήθηκαν 1141 αιτήματα. Τέλος, το έτος 2020 και εν μέσω της πανδημίας, προσήλθαν 419 πολίτες, από τους οποίους οι 153 για πρώτη φορά και ικανοποιήθηκαν 699 αιτήματα.
Τα αιτήματα αφορούσαν κυρίως ενημέρωση ωφελουμένων και διεκπεραίωση αιτήσεων για ένταξη στο Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, στο Επίδομα Στέγασης, στο ΤΕΒΑ, στο Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερηλίκων, στο Επίδομα Γέννησης, ενημέρωση και υποβολή αιτήσεων για χορήγηση επιδομάτων αναπηρίας από τον ΟΠΕΚΑ, με δημοφιλέστερη υπηρεσία τις εργασίες ΚΕΑ.
Το Κέντρο Κοινότητας λειτουργεί καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, επί οκταώρου βάσεως, πέντε ημέρες την εβδομάδα, με ωράριο λειτουργίας 7:30-15:30 και στεγάζεται σε διακριτό χώρο στον α΄ όροφο του Δημαρχιακού Μεγάρου, στη διεύθυνση Ηρώων 2.
